آشنایی با لغت نامه های (معجم های) دست اول | روش تحقیق در قرآن و حدیث

#معجم_شناسی

 آشنایی با معاجم (معجم ها، لغت نامه ها) دست اول

 بخش اول: مقدمه و معرفی اجمالی

 در زمان تألیف پایان نامه کارشناسی ارشد، استاد راهنما چندین بار در مورد استفاده از منابع دست اول تذکر می داد و من معنای آن را نمی دانستم و در اینترنت هم راهنمایی مفیدی پیدا نمی کردم؛ یکی از مهمترین ملاک های افزایش کیفیت و بار علمی یک پژوهش اعم از مقاله، پایان نامه یا کتاب، بخش واژه شناسی آن است، در حوزه قرآن و حدیث نیز استفاده از معاجم در اصطلاح #دست_اول («المعاجم الأساسیة» یا «المعاجم التراثیة») که معتبرترین و قدیمی ترین لغت نامه های زبان عربی هستند می تواند اعتبار علمی نویسنده و پژوهش او را به طور چشم گیری بالا ببرد.
در طی چند پست با مهمترین این منابع و ویژگی های آن ها به طور اجمالی ولی دقیق آشنا خواهیم شد، در این پست بسیار خلاصه با کلیات این معاجم آشنا می شوید

۱- کتاب العین
مؤلف: خلیل بن احمد فراهیدی (قرن دوم هجری)
ویژگی: اولین فرهنگ‌نامه عربی و پایه بسیاری از معاجم بعدی است. واژه‌ها بر اساس مخارج حروف (از «عین» تا «یا») تنظیم شده‌اند.

۲- تهذیب اللغة
مؤلف: أزهری (محمد بن أحمد الأزهری، قرن چهارم هجری)
ویژگی: شرح و بسط‌یافته‌تر از «العین» با استناد به شواهد شعری و روایی.

۳- لسان العرب
مؤلف: ابن منظور (قرن هفتم هجری)
ویژگی: یکی از کامل‌ترین فرهنگ‌نامه‌های عربی که تقریباً تمام واژگان قدیم و جدید را پوشش می‌دهد.

۴- القاموس المحیط  
مؤلف: الفیروزآبادی (قرن هشتم هجری)
ویژگی:مختصرتر از «لسان العرب» اما بسیار دقیق و پرکاربرد در میان طلاب علوم دینی.

۵-تاج العروس من جواهر القاموس
مؤلف: مرتضی الزبیدی (قرن دوازدهم هجری)
ویژگی: شرح مفصلی بر «القاموس المحیط» با افزودن واژگان و شواهد جدید.

۶- مقاییس اللغة
مؤلف: ابن فارس (قرن چهارم هجری)
ویژگی: تمرکز بر ریشه‌شناسی واژگان عربی (اشتقاق).

۷- الصحاح فی اللغة
مؤلف: الجوهری (قرن چهارم هجری)
ویژگی: واژه‌ها بر اساس حرف آخر آنها مرتب شده‌اند (قافیه‌بندی).

۸- معجم مفردات ألفاظ القرآن (مفردات راغب)
مؤلف: راغب اصفهانی (قرن پنجم هجری)
ویژگی: ویژه تفسیر و علوم قرآنی

 در پست های بعدی «معجم شناسی»، با این لغت نامه ها به طور دقیق و کاربردی و البته خلاصه آشنا می شویم... .

 تعجیل در فرج امام عصر (عج)، سه صلوات

 #عقیلی_فرج (انتشار مطلب با ذکر منبع بلا مانع است)

 دریافت جلسات «آشنایی با لغت نامه های (معجم های) دست اول» از اینجا

برای دریافت جدیدترین محتواهای تولیدی، کانال ما را دنبال کنید

 ایتا ، سروش پلاس ، روبینو ، ویراستی